اطلاعات زمین شناسی مریخ در دست مریخ نورد چینی ها
به گزارش تعمیرکار داده های جمع آوری شده توسط مأموریت ˮتیان ون-۱ˮ(Tianwen-۱) و مریخ نورد ˮژورونگˮ(Zhurong) چین اطلاعات جدیدی در مورد یک ناحیه نیمکره شمالی مریخ که تابحال مورد بررسی و کاوش قرار نگرفته در اختیار دانشمندان قرار می دهد.
به گزارش تعمیرکار به نقل از ایسنا و به نقل از نیچر، بیشتر از ۳۰ دانشمند از هنگ کنگ و ماکائو چین درحال کوشش برای پردازش هرچه سریع تر داده های جمع آوری شده توسط مریخ نورد ژورونگ و فضاپیمای تیان ون-۱ این کشور که در مدار اطراف این سیاره قرار دارد، هستند.
تابحال مطالعات گوناگونی انجام شده است، اما محققان می گویند که طی هفته ها و ماه های آینده، مطالعات بیشتری صورت خواهد گرفت و طی آن اطلاعات بیشتری در مورد آب و هوا، زمین شناسی و تاریخ نیمکره شمالی مریخ عرضه خواهد شد.
رصدخانه ملی نجوم آکادمی علوم چین(NAOC) که از ماه سپتامبر درحال دریافت این داده ها از فضا است تابحال نزدیک به ۲۰۰ گیگابایت اطلاعات منتشر نموده است که این اطلاعات هم از هشت ابزار تعبیه شده بر روی این مریخ نورد و مدارگرد بین ماه های فوریه و ژوئن جمع آوری شده است. این ابزارها شامل دوربین ها، یک سیستم رادار، سنسورهای آب و هوا و یک طیف سنج لیزری است.
بعضی از خصوصیت های سطحی این سیاره مانند مواد رسوبی احتمالی و گل فشان های احتمالی، به جریان داشتن آب در گذشته این سیاره اشاره دارند، ازاین رو دانشمندان درحال جستجو برای به دست آوردن هرگونه سرنخی هستند که نشان دهد مریخ زمانی در زیر سطح خود آب یا یخ داشته است.
گل فشان(Mud volcano) پدیده ای طبیعی است که طی آن گل ولای از زیر زمین به شکل چشمه وار به سطح زمین می رسد.
"بو وو"(Bo Wu) دانشمند سیاره شناس دانشگاه پلی تکنیک هنگ کنگ که درحال تجزیه و تحلیل بعضی از این داده ها است، اظهار داشت: علاقه زیادی جهت بررسی این داده های علمی دارم چونکه امکان دارد این اطلاعات شواهدی از حضور یک اقیانوس باستانی را عرضه کنند.
تیان-ون ۱ در ماه فوریه سالجاری میلادی به مریخ رسید و در ماه مه، سطح نشین حامل مریخ نورد ژورونگ روی یک ناحیه به نام "یوتوپیا پلانیتیا"(Utopia Planitia) که دشت وسیعی در نیمکره شمالی مریخ است، فرود آمد. گرچه مریخ نورد ژورونگ برای یک مأموریت سه ماهه طراحی شده بود اما این مریخ نورد عملکرد خوبی داشت و توانست بیشتر از زمان مد نظر محققان در مریخ کاوش کند که این مورد محققان را شگفت زده کرد. در خلال یک دوره چهار ماهه، این مریخ نورد توانست مسافتی در حدود بیشتر از ۱۰۰۰ متر از سطح مریخ را پیموده و از مناطق مختلف آن ناحیه بازدید کند.
در ماه سپتامبر، ژرونگ توسط سازمان ملی فضایی چین(CNSA) به خواب زمستانی رفت. خورشید، فعالیت پروژه های جاری در سیاره سرخ را به تعویق انداخت و همه ی مریخ نوردهای موجود روی این سیاره به "حالت ایمن" وارد شدند. دلیل این کار این بود که خورشید در رویدادی به نام "مقارنه خورشیدی مریخ"(Mars solar conjunction) در حالت قرارگیری میان زمین و مریخ بود که این اتفاق، مانع از برقراری همه ارتباطات مستقیم می شد و ارتباط بین فضاپیما و زمین را به شدت مختل می کرد.
در ماه اکتبر باردیگر مریخ نورد چینی ها فعالیت خویش را از سر گرفت و ۲۰۰ متر دیگر از سطح مریخ و مسیری که امکان دارد زمانی خط ساحلی یک اقیانوس باستانی بوده باشد را پیمود.
وقفه یک ماهه به دانشمندان این مأموریت در موسسات تحقیقاتی سراسر چین فرصتی برای شروع تجزیه و تحلیل داده ها داد. بعضی از محققان در ماه مارس تصاویر ثبت شده از مریخ توسط دوربین مدارگرد را دریافت کرده بودند و سازمان ملی فضایی چین هم تصاویر و ویدیوهایی را که توسط این مریخ نورد هنگام فرود و از سطح مریخ گرفته شده بود را با عموم به اشتراک گذاشته بود. اما حالا محققان درحال مطالعه حجم بسیار زیادی از داده های انتشار یافته در ماه سپتامبر هستند.
این مجموعه داده ها شامل تصاویر ثبت شده توسط دوربین ناوبری ژرونگ، داده های آب و هوایی در مورد دما، فشار و سرعت باد، اطلاعاتی در مورد ترکیب شیمیایی سنگ ها، خاک و تپه های شنی به دست آمده از طیف سنج لیزری و سرنخ هایی از سطح زیرین مریخ که توسط رادار نفوذ به زمین به دست آمده، هستند.
به غیر از تعداد انگشت شماری تصاویر و ویدیوهای انتشار یافته توسط سازمان ملی فضایی چین، اطلاعات علمی کمی در مورد این مأموریت تابحال انتشار یافته است. محققان علت این امر را زمان بر بودن فرآیند پردازش داده ها می دانند.
"لو پان"(Lu Pan)، دانشمند سیاره شناس دانشگاه کپنهاگ اظهار داشت: انجام فرآیند پردازش داده ها تضمین می نماید که داده ها قابل اعتماد هستند و نویز ساخته شده توسط ابزار در آنها حذف گردیده است. البته چون این اولین مأموریت چین برای کاوش در یک سیاره دیگر است ازاین رو کند بودن آنها در انجام این عملیات پردازش نسبت به ناسا قابل درک است.
"دیوید فلانری"(David Flannery) اختر زیست شناس دانشگاه فناوری کوئینزلند در بریزبن، استرالیا که با دانشمندان چینی در ارتباط می باشد، اظهار داشت که رویکرد دانشمندان چینی در مدیریت داده ها هم می تواند به تاخیر در انتشار اطلاعات جدید بیانجامد.
در مأموریت مریخ نورد استقامت ناسا که فلانری در آن شرکت دارد، هر ابزار تعبیه شده روی این مریخ نورد توسط گروه متفاوتی از دانشمندان طراحی شده است و بنابراین آن گروه قبل از آنکه تمام محققان این مأموریت اطلاعات را دریافت نمایند، اطلاعات را دریافت می کنند.
اما در فرآیند پردازش سازمان فضایی چین، داده های عرضه شده توسط تمام ابزارهای ژورونگ و تیان ون-۱ توسط رصدخانه ملی نجوم آکادمی علوم چین و قبل از آنکه اطلاعات در دسترس دانشمندان مختلف همچون دانشمندان در رابطه با این مأموریت قرار گیرند، پردازش می شوند.
تابحال دو مطالعه درباره این مأموریت انتشار یافته است. یک مطالعه که در اواخر سپتامبر به صورت نسخه قبل از انتشار منتشر گردید که طی آن تصاویر و اطلاعات در ارتباط با اصطکاک حاصل از حرکت چرخ های ژرونگ در مریخ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته بود و نتایج نشان داد مناطقی از مریخ که مریخ نورد روی آنها حرکت می کند، دارای خصوصیت هایی مانند خاک فشرده و شنی روی زمین دارند.
"ژیائو لانگ"(Xiao Long) زمین شناس سیاره ای از دانشگاه علوم زمین چین در ووهان اظهار داشت: این مطالعه داده های مفیدی در مورد خصوصیت های خاک سطحی مریخ عرضه داد. این اطلاعات امکان دارد به درک ما از چگونگی تشکیل خاک و گرد و غبار روی سطح مریخ بیافزاید.
مطالعه دوم که در ماه آگوست انتشار یافت، شامل تصاویر با وضوح بالا حاصل از مدارگرد برای مشخص کردن مختصات دقیق مریخ نورد در مریخ بود.
اما محققان می گویند که بزودی مطالعات بیشتری درباره توپوگرافی آن منطقه منتشر خواهد شد.
توپوگرافی به تحقیق بر روی شکل سطح زمین، خصوصیت های سیارات، بدن انسان و... به وسیله تصویر برداری یا نقشه برداری صورت می گیرد. همینطور در این روش علمی شرحی برای تحقیق از سطح مورد نظر و خصوصیت های آن سطح همراه با توصیف آن در نقشه به کار می رود.
تاکنون، داده ها فقط با محققانی که مستقیما در این مأموریت دخیل هستند به اشتراک گذاشته شده است، اما وو می گوید که رصدخانه ملی نجوم آکادمی علوم چین می خواهد در آینده آنها را در اختیار عموم و جامعه بین المللی قرار دهد.
فلانری در اینباره گفن: انتشار عمومی داده ها می تواند به سرعت بخشیدن در تجزیه و تحلیل داده ها کمک نماید. دانشمندانی که تجربه بیشتری در پردازش اطلاعات حاصل از مریخ دارند، امکان دارد بتوانند بسیار سریع تر عملیات تجزیه و تحلیل را انجام دهند.
ژرونگ هم احیانا همانند بعضی از مریخ نوردهای ناسا برای سال ها به عملیات اکتشاف خود ادامه خواهد داد. تیان ون ۱ هم تابحال کارهای زیادی انجام داده است. این فضاپیما به تازگی مدار گردش خویش را برای آغاز سنجش از راه دور مریخ تغییر داده بود. نخستین مدار گردش تیان -ون بگونه ای بود که در هر روز مریخی سه بار مریخ را دور می زد و یک مرتبه از بالای مریخ نورد شش چرخه چین می گذشت تا با استفاده از آنتن های بزرگ خود داده های ژورونگ را به زمین ارسال نماید.
به قول مقامات آکادمی فناوری های فضایی شانگهای، تیان-ون-۱ هشتم نوامبر به مدت ۲۶۰ ثانیه موتورهای خویش را روشن کرد و سرعت خویش را به ۷۸ متر بر ثانیه افزایش داد. این کار سبب شد که تیان -ون که هر هشت ساعت و ۱۲ دقیقه یک مرتبه مریخ را دور می زد و در کمترین حالت به فاصله ۴۰۰ کیلومتری از سطح این سیاره می رسید، هر هفت ساعت و پنج دقیقه مریخ را دور بزند و در کمترین حالت در فاصله ۲۶۵ کیلومتری و در بیشترین حالت در فاصله ۱۰ هزار و ۷۰۰ کیلومتری از آن قرار بگیرد.
"ونژه فا"(Wenzhe Fa) دانشمند سیاره شناس دانشگاه پکن که درحال تجزیه و تحلیل داده های رادار ژرونگ است، اظهار داشت: سازمان فضایی چین در ۱۱ نوامبر آغاز به آزمایش آنتن رادار مدارگرد کرد.
همینطور در اوایل ماه نوامبر، سازمان فضایی چین و آژانس فضایی اروپا(ESA) آزمایش کردند که آیا میتوان از مدارگرد مارس اکسپرس آژانس فضایی اروپا برای انتقال دیتای ژرونگ به زمین بهره برد یا خیر که این عملیات با موفقیت انجام شد. هفتم نوامبر کاوشگر مارس اکسپرس آژانس فضایی اروپا نخستین کوشش برای دریافت داده از ژورونگ را انجام داد و داده ها را به زمین رساند.
منبع: setfix.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب