سازوکار واردات برنج و ظهور سلطان های جدید در بازار
تعمیرکار: عضو هیات مدیره اتحادیه بنکداران مواد غذایی با انتقاد از سیاستی که برای واردات برنج وجود دارد تاکید کرد که این سازوکار، در عمل زمینه را برای ایجاد رانت و ایجاد سلطان های جدید در بازار فراهم آورده است. الزام واردکنندگان به خرید برنج ایرانی در کنار برنج وارداتی، باعث شده شرکت های بزرگ سودهای کلانی کسب کنند.
به گزارش تعمیرکار به نقل از ایسنا، در هفته های اخیر، بازار برنج با افزایش قیمت و کمبود عرضه روبه رو شده است. این در حالیست که برنج یکی از اقلام اساسی در سبد مصرفی خانوارهای ایرانی شمرده می شود. کارشناسان، دلیلهای مختلفی را برای این نوسانات مطرح می کنند؛ همچون ممنوعیت دوره ای واردات، احتکار و عرضه قطره چکانی توسط برخی سودجویان، و کاهش تولید داخلی.
یکی از مهم ترین عواملی که موجب ایجاد کمبود و افزایش قیمت برنج شده، ممنوعیت دوره ای واردات این محصول است. دولت هر ساله در فصل برداشت برنج داخلی، برای پشتیبانی از کشاورزان، واردات برنج خارجی را ممنوع می کند. اما این سیاست در کنار ضعف نظارت بر بازار، زمینه ساز افزایش نرخها و ایجاد فضای سودجویی شده است.
احتکار و عرضه قطره چکانی؛ بازی سوداگران با قیمت ها
گزارش های بازار نشان میدهد که برخی واردکنندگان و عمده فروشان، با نگه داشتن برنج در انبارهای خود و عرضه قطره چکانی، نرخها را افزایش داده اند. این افراد، با آگاهی از کاهش موجودی برنج در بازار، از شرایط ایجادشده سوءاستفاده کرده و بدنبال کسب سودهای کلان هستند. در نتیجه، مصرف کنندگان مجبورند برنج را با قیمت های بسیار بالاتر خریداری کنند.
علاوه بر ممنوعیت واردات و احتکار، کاهش تولید برنج داخلی نیز به بحران موجود دامن زده است. امسال به سبب شرایط آب وهوایی، کمبود منابع آبی و افزایش هزینه های تولید، میزان برداشت برنج در استانهای شمالی کشور کم شده است. این موضوع، در کنار تقاضای بالای بازار، باعث شده که نرخها بالاتر از پیش افزایش یابد.
افزایش قیمت برنج خارجی در بازار آزاد
با توجه به ممنوعیت واردات، برنج های خارجی که قبل تر وارد کشور شده بودند، حال با قیمت های بالاتری در بازار آزاد عرضه می شوند. این مساله سبب شده که برنج های باکیفیت تر خارجی نیز از دسترس خیلی از خانوارها بیرون بروند و قیمت برنج داخلی هم تحت تأثیر این افزایش قیمت قرار گیرد.
لزوم نظارت بیشتر بر بازار و پشتیبانی از مصرف کنندگان
کارشناسان براین باورند که برای ممانعت از ادامه نوسانات قیمت برنج، باید نظارت دقیق تری بر بازار صورت گیرد. ممانعت از احتکار، مدیریت صحیح واردات و پشتیبانی از تولید داخلی همچون اقداماتی است که می تواند به کاهش التهاب بازار کمک نماید. در غیر این صورت، گرانی برنج بازهم ادامه خواهد داشت و معیشت خانوارهای ایرانی بالاتر از پیش تحت فشار قرار خواهد گرفت. در ادامه این مطلب به نکاتی به نقل از سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی درباره ی یکی از علل شرایط موجود در بازار برنج پرداخته شده است.
حسین فرهادی با اشاره به دستورالعمل دولت در عرصه واردات برنج، اظهار داشت: بر طبق این بخشنامه، هر واردکننده ای که بخواهد دو کیلوگرم برنج وارداتی به کشور بیاورد، ملزم است که یک کیلوگرم برنج ایرانی نیز خریداری کند. به بیان دیگر، اگر یک واردکننده دو تن برنج خارجی وارد کند، باید یک تن برنج ایرانی نیز در سبد خرید خود داشته باشد. این سیاست که سال قبل هم اجرا شده بود، امسال با جدیت بیشتری دنبال می شود.
وی در ادامه توضیح داد: این سازوکار سبب شده که تنها شرکت های بزرگ و ثروتمند، توان ورود به بازار واردات برنج را داشته باشند، چونکه برای واردات برنج خارجی، نیازمند خرید حجم بالایی از برنج ایرانی هستند. این شرکتها از ماه ها قبل به استانهای شمالی کشور، همچون گیلان، مازندران و گلستان رفته اند و در فصل برداشت، برنج را با قیمت های بسیار پایین از کشاورزان خریداری نموده اند. بعنوان مثال، برنج هاشمی که حال در بازار حدود ۲۰۰ هزار تومان قیمت دارد، توسط این شرکتها در شهریورماه، با قیمت ۷۰ هزار تومان خریداری شده است.
کنترل بازار و افزایش قیمت برنج داخلی
سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی در ادامه اضافه کرد: حال که این شرکتها حجم بالایی از برنج ایرانی را در اختیار دارند، آنرا با قیمت های بسیار بالاتر در بازار عرضه می کنند. بطور مثال، برنجی که با ۷۰ هزار تومان خریداری شده بود، امروز با قیمت ۱۵۰ تا ۱۶۰ هزار تومان به عمده فروشان و بنکداران فروخته می شود. در حقیقت، این سیاست سبب شده که در عمل یک عده خاص که سرمایه های کلان دارند، کنترل بازار را در دست بگیرند و از این طریق، سود هنگفتی به جیب بزنند.
آیا این سیاست سبب ایجاد سلطان برنج شده است؟
فرهادی در جواب این پرسش که آیا این سازوکار به ایجاد رانت و ظهور سلطان های جدید در بازار برنج منجر گردیده است، اظهار داشت: اگر بخواهیم به زبان ساده توضیح دهیم، با این بخشنامه زمینه ساز ایجاد "سلطان برنج" فراهم خواهد شد. چونکه تنها افرادی که سرمایه هنگفت دارند، می توانند از این سیاست بهره گیرند. در این شرایط، کشاورزان برنج خودرا با قیمت پایین فروخته اند، مصرف کنندگان باید برنج را با قیمت بسیار بالاتر بخرند و تنها یک گروه خاص از این سازوکار منتفع شده اند.
وی در آخر تاکید کرد: برای ممانعت از ایجاد رانت و کنترل قیمت برنج در بازار، لازم است که سیاستهای حمایتی از کشاورزان و مصرف کنندگان بازبینی شود و تدابیری اتخاذ شود که از انحصارطلبی در بازار جلوگیری شود.
منبع: تعمیركار
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب